صادرات زعفران ایران بیش از 90درصد نیاز دنیا را فراهم می‌کند. از این گیاه به عنوان طلای سرخ نیز یاد می‌شود.
چرا که علاوه بر مصرف خوراکی، خاصیت دارویی هم دارد. کشور ما بزرگ‌ترین تولید کننده و صادر کننده زعفران در جهان است.
به گونه‌ای که صادرات زعفران ایران جایگاه اول را در دنیا داراست، چرا که مرغوب‌ترین نوع این گیاه در کشور ما کشت می‌شود.
اما متأسفانه مشکلات زیادی بر سر راه صادر کردن این محصول وجود دارد.
همان‌طور که همه ما میدانیم گیاه زعفران جزو با ارزش‌ترین و گران‌بهاترین محصولات کشاورزی ایران محسوب میگردد که تنها در اقلیم گرمسیری رشد مناسبی دارد.
استان های خراسان جنوبی و رضوی از جمله این مناطق تولید زعفران در ایران هستند. با این حال این گیاه در خراسان شمالی، کرمان و چهارمحال و بختیاری به صورت پراکنده کشت میگردد.
اخیراً نیز کشورهای افغانستان و اسپانیا کشت زعفران را در یک سطح محدودی شروع کرده‌اند.
صادرات زعفران
تاجران و بازرگانان معمولاً به دو روش خرده و عمده فروشی نسبت به صادرات زعفران اقدام میکنند.
اما بیشترین سود در این کار مربوط به خرده فروشی زعفران است.
اما این مسیر در حین پر درآمد بودن، پیچیدگی و موانع و مشکلات بسیار زیادی با خود به همراه دارد. زیرا که بازاریابی صادراتی، دریافت مجوزهای لازم و ثبت شرکت نیاز دارد.
از این رو تاجران اغلب به سمت عمده فروشی روی می‌آورند.
از سال ۲۰۱۷ :
- ایران ( ۱۴ میلیون دلار)
- اسپانیا (۲/۶۳ میلیون دلار)
- افغانستان (۴/۱۸ میلیون دلار)
- یونان (۹۷/۶ میلیون دلار)
- فرانسه (۴۲/۶ میلیون دلار)
از برترین صادرکنندگان زعفران در جهان به شمار می‌روند.
با این حال اسپانیا، هنگ کنگ، ایالات متحده، هند، ویتنام، تایلند، ایتالیا، چین، تایوان، ژاپن، فیلیپین، پاکستان، مالزی و بنگلادش از مقصدهای صادرات زعفران ایران محسوب می گردند.
مراحل صادرات زعفران در ایران
زعفران نیز همانند دیگر محصولات صادراتی برای فروش در کشورهای دیگر دارای مراحل خاصی میباشد. این مراحل در ایران شامل موارد زیر است:
- خرید یا تولید زعفران مرغوب و با کیفیت
- بازاریابی در کشورهای مختلف
- بسته‌بندی‌های حرفه‌ای و اصولی
- کسب گواهی بهداشت و استانداردهای موردنیاز
- انجام مراحل گمرکی
- ارسال به کشورهای هدف برای صادرات زعفران
صادرکنندگان زعفران هنگام بسته بندی باید دقت داشته باشند که باید بر روی بسته بندی موردنظر مواردی چون: نام محصول، نام و مشخصات کامل تولیدکننده، وزن محصول، تاریخ تولید و انقضا محصول، پروانه و سری ساخت، کشور تولید کننده، راهنمای نگهداری از زعفران و منع مصرف برای گروه‌های خاص از جمله بانوان باردار و … را به طور کامل ذکر نمایند.
یکی از راه های صادرات زعفران، حمل و نقل هوایی آن است. این روش حمل، برای محصولی به این با ارزشی بسیار مناسب است.
به همین دلیل بسته‌بندی‌ها باید نسبت به تغییرات ناگهانی فشار هوا و ضربات مقاوم باشند.
حمل با کشتی نیز یکی دیگر از راه‌های انتقال این محصول است که در این روش نیز باید بسته‌بندی‌های زعفران نسبت به رطوبت بالا مقاوم باشند.
برای ارسال زعفران از حمل و نقل به روش زمینی استفاده نمی‌شود. زیرا این شیوه یک پروسه بسیار طولانی دارد و احتمال آسیب به محصول نیز در آن خیلی بالاست.
و اما مشکلات و موانع صادرات زعفران
صادر کردن زعفران به کشورهای مقصد همواره با مشکلات مختلفی روبرو است. یکی از این مشکلات، نوع بسته‌بندی زعفران است. متأسفانه کشور ما بدون توجه به سلیقه و خواست کشورهای مقصد صادرات زعفران، این گیاه را در قوطی‌های فلزی بسته‌بندی میکنند. در حالی که کشورهای دیگر برای جلب مشتری، آنها را در بسته‌های شیک و شیشه‌ای صادر میکنند.
به گونه‌ای که بسیاری از کشورها از جمله اسپانیا، زعفران ایران را با قیمت بسیار پایینی خریداری کرده و در بسته‌بندی‌های جدید، با نام برند خود به کشورهای دیگر صادر میکنند. البته این مسئله ضعف ایران را در بازار سازی نیز نشان می‌دهد. متأسفانه عدم توجه کشور به این موضوع موجب شده تا اغلب مصرف کنندگان زعفران اطلاع دقیق و درستی از خاستگاه اصلی آن نداشته باشند. از طرفی تحریم‌ها به مشکلات صادرات زعفران دامن زده و این کار را برای بازرگانان و تاجران سخت‌تر از قبل کرده است.
این تحریم‌ها در واقع باعث شده که تاجران کشورهای دیگر اعتماد خود را نسبت به ایران از دست بدهند. از این رو تا قبل از ارسال کالا هیچ مبلغی را پرداخت نمی‌کنند. به همین دلیل بازرگانان ایرانی برای فروش محصولاتشان به کشورهای دیگر نیازمند افتتاح اعتبارات اسنادی و ال سی هستند که متأسفانه این عمل نیز برای ایرانی‌ها غیرممکن است. بنابراین کشورهای مقصد صادرات زعفران کالای خود را از کشورهایی نظیر اسپانیا خریداری میکنند. در نتیجه این مسائل، مشکلات و چالش‌های زیادی را برای تاجران ایرانی ایجاد کرده‌اند که باید برای رفع آنها اقدامات لازم انجام شود.
و اما مشکلات و موانع صادرات زعفران
صادر کردن زعفران به کشورهای مقصد، همواره با مشکلات مختلفی روبرو بوده است.
یکی از این مشکلات، نوع بسته‌بندی زعفران است. متأسفانه کشور ما بدون توجه به سلیقه و خواست کشورهای مقصد صادرات زعفران، این گیاه را در قوطی‌های فلزی بسته‌بندی میکنند. در حالی که کشورهای دیگر برای جلب مشتری، آنها را در بسته‌های شیک و شیشه‌ای صادر میکنند.
به گونه‌ای که بسیاری از کشورها از جمله اسپانیا، زعفران ایران را با قیمت بسیار پایینی خریداری کرده و در بسته‌بندی‌های جدید، با نام برند خود به کشورهای دیگر صادر ارسال میکنند.
البته این مسئله ضعف ایران را در بازار سازی نیز نشان می‌دهد. متأسفانه عدم توجه کشور به این موضوع موجب شده تا اغلب مصرف کنندگان زعفران اطلاع دقیق و درستی از خاستگاه اصلی آن نداشته باشند.
از طرف دیگر تحریم‌ها به مشکلات صادرات زعفران دامن زده و این کار را برای بازرگانان و تاجران با مشکلات بیشتر نسبت به قبل روبرو کرده است.
این تحریم‌ها در واقع باعث شده که تاجران کشورهای دیگر اعتماد خود را نسبت به ایران از دست بدهند. از این رو تا قبل از ارسال کالا هیچ مبلغی را پرداخت نمی‌کنند.
به همین دلیل بازرگانان ایرانی برای فروش محصولاتشان به کشورهای دیگر نیازمند افتتاح اعتبارات اسنادی و ال سی هستند که متأسفانه این عمل نیز برای ایرانی‌ها غیرممکن میباشد.
بنابراین کشورهای مقصد صادرات زعفران کالای خود را از کشورهایی نظیر اسپانیا خریداری میکنند.
و در نتیجه این مسائل، مشکلات و چالش‌های زیادی را برای تاجران ایرانی ایجاد کرده‌اند که باید برای رفع آنها اقدامات لازم انجام گردد.
بعنوان مثال کشور ما باید نسبت به بازارسازی زعفران جشنواره‌هایی متنوع و متفاوتی برگزار کند تا مصرف‌کنندگان با تولیدکننده اصلی این محصول بیشتر آشنا گردند.
همچنین در طرح بسته‌بندی‌های صادراتی نیز باید تجدید نظر انجام گیرد و مطابق با سلیقه کشورهای مقصد، صادرات زعفران انجام شود.
البته خارج کردن زعفران به همراه مسافر در صورتی که جنبه تجاری نداشته باشد، مانعی ندارد. میزان زعفران مجاز برای هر مسافر ۱٠٠ گرم است. برای خروج بیش از این مقدار افراد باید کارت بازرگانی تهیه نمایند.
